Beleid
CO2 (koolstofdioxidegas) is het belangrijkste broeikasgas dat van nature in de atmosfeer aanwezig is, maar de concentratie van het gas is sterk verhoogd door menselijke activiteit. CO2 ontstaat onder andere door de verbranding van fossiele brandstoffen, bij transport, energiecentrales en industriële activiteiten. Om de CO2 emissies naar de lucht te verminderen, zijn carbon capture, utilisation and storage (CCUS) technologieën beschikbaar om selectief CO2 af te vangen van verbrandingsgassen afkomstig van krachtcentrales en industriële processen. Dat afgevangen CO2 kan vervolgens getransporteerd worden en in diepe geologische lagen worden opgeslagen (>1000 meter onder maaiveld), waardoor het permanent van de atmosfeer wordt geïsoleerd.
Het kabinet streeft naar een CO2-arme economie in Nederland in 2050. Het afvangen en permanent opslaan van CO2 (CCS) is een wezenlijk onderdeel van het Klimaatakkoord en nodig om de klimaatdoelstelling voor 2030 te behalen. CCS levert als overbruggingstechnologie een bijdrage aan de transitie naar kostenefficiënte productietechnologieën die minder CO2 uitstoten en draagt zodoende bij aan de energietransitie en de verduurzaming van de industrie. De ontwikkeling van grootschalige CCS-projecten is op korte termijn noodzakelijk voor de uitvoering van het kabinetsbeleid.
Permanente ondergrondse opslag
Ondergrondse opslag is een bijzonder ruimte-effectieve methode om zeer grote hoeveelheden stoffen op te slaan. Er zijn verschillende vormen van opslag mogelijk in de Nederlandse ondergrond. Bijvoorbeeld opslag in poreuze lagen, zoals in de ruimte tussen gesteentekorrels van uitgeproduceerde gasvelden en in zoutwatervoerende lagen (of aquifers).
Voor het verkrijgen van de vergunning voor de permanente opslag van CO2 dient bij de vergunningsaanvraag tevens een opslagplan te worden ingediend, bestaande uit een beschrijving van de operationele strategie inclusief een risicobeheers-, corrigerende maatregelen-, monitorings- en sluitingsplan. De plannen kunnen pas definitief worden gemaakt kort voor de start van de injectie. Om die reden worden deze opslagvergunningen wel vergund, maar zijn ze pas van kracht als alle bijbehorende plannen zijn goedgekeurd.
Er zijn vergevorderde plannen om lege aardgasvelden op zee in de komende jaren te gebruiken om een significante capaciteit te leveren voor de permanente opslag van CO2. Voor de kust van Zuid-Holland gaat het om het Porthos project en in de K- en L- blokken om het Aramis project. Op Rijksoverheid is meer informatie over de status van de Porthos en Aramis te vinden. Ook zijn er opsporingsvergunningen aangevraagd voor de opslag van CO2. In deze aanvragen zal het onderzoek zich richten op het opslaan van CO2 in diepe zoutwatervoerende lagen.
Status van vergunningen en veranderingen in vergunningen worden elk jaar gepubliceerd op nlog.nl, in het Jaarverslag – Delfstoffen en aardwarmte in Nederland en de interactieve kaart.
Subsidie
Om de ontwikkeling van CCUS projecten te stimuleren komen deze projecten ook in aanmerking voor de Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie (SDE++), die subsidie geeft aan bedrijven en non-profitorganisaties die grootschalig hernieuwbare energie opwekken of de CO2-uitstoot verminderen.